Theo một nghiên cứu của nước ngoài, thị trường sầu riêng toàn cầu năm 2018 có quy mô 17,6 tỷ USD và dự báo đạt trên 28 tỷ USD năm 2025.
Như vậy, có thể thấy thị trường sầu riêng trên thế giới đang phát triển mạnh khi loại trái cây này được mệnh danh là “vua trái cây” ở nhiều thị trường Đông Á và Đông Nam Á.
Trung Quốc là thị trường nhập khẩu sầu riêng lớn nhất thế giới, với tốc độ tăng trưởng tới 16%/năm. 11 tháng năm 2021, Trung Quốc đã nhập khẩu trên 800.000 tấn sầu riêng, trị giá hơn 4,1 tỷ đô la.
Nằm ngay cạnh một thị trường lớn như vậy, nhưng do chưa được xuất khẩu chính ngạch, sầu riêng Việt Nam vẫn đang lép vế so với sầu riêng Thái Lan, Malaysia tại Trung Quốc.
Ông Nguyễn Phú Cường, Giám đốc Công ty Cổ phần Phát triển Công nghệ sinh học Dona - Techno, cho biết, Thái Lan và Malaysia đã phát triển sầu riêng trước chúng ta khoảng 20 năm.
20 năm trước, Thái Lan đã xuất khẩu sầu riêng chính ngạch tới hàng chục nước, còn ta, đến nay mới được cấp phép xuất khẩu được sầu riêng tươi chính ngạch sang Trung Quốc.
Do đó, Trung Quốc mở cửa thị trường cho sầu riêng Việt Nam, vừa là cơ hội tốt nhưng cũng là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp kinh doanh, xuất khẩu sầu riêng, với nông dân trồng sầu riêng ở các địa phương.
Theo ông Cường, để cạnh tranh được với sầu riêng Thái Lan, Malaysia tại thị trường Trung Quốc, sầu riêng Việt Nam phải có một nền tảng vững chắc. Để tạo dựng được nền tảng đó, trước hết sầu riêng phải được tiêu chuẩn hóa về chất lượng.
Hiện nay, nông dân trồng sầu riêng vẫn đang có thói quen tạo ra những trái sầu riêng thật to và nặng, với suy nghĩ rằng như vậy sẽ có lợi hơn khi cân bán cho thương lái. Tuy nhiên, những trái sầu riêng quá to và nặng lại nhiều sơ, vỏ quá dầy, độ ngọt thấp, ít mùi thơm…
Trong khi đó, dông dân trồng sầu riêng ở Thái Lan và Malaysia, nếu thấy trái nào quá, họ sẽ cắt bỏ và tiêu hủy theo nguyên tắc những trái nào không đạt yêu cầu về kích cỡ, chất lượng là không để trên cây và cũng không bán ra ngoài. Họ chỉ bán ra thị trường những trái sầu riêng đạt tiêu chuẩn chất lượng.
Chính vì vậy, ông Cường cho rằng, Bộ KH-CN và Bộ NN-PTNT cần nghiên cứu, xây dựng và ban hành bộ tiêu chuẩn đối với sầu riêng. Bên cạnh đó, là xây dựng quy trình chuẩn về canh tác để đảm bảo trái sầu riêng đồng đều về hình dáng, ổn định về chất lượng và đảm bảo các tiêu chí về an toàn thực phẩm.
Ông Cường khẳng định, nếu người trồng sầu riêng Việt Nam biết tự thương mình, chỉ sản xuất và bán ra thị trường những trái sầu riêng đạt chất lượng, sầu riêng Việt Nam hoàn toàn có thể cạnh tranh được ở thị trường Trung Quốc và cả các thị trường khác.
Dona-Techno đã xây dựng tiêu chuẩn cho trái sầu riêng Dona của doanh nghiệp. Theo đó, trái sầu riêng Dona đạt chuẩn có cân nặng từ 2,5-4 kg. Nhờ có chất lượng cao và luôn ổn định, trong 20 năm qua, sầu riêng Dona chưa có lần nào bị rớt giá. Dona - Techno đã đăng ký thương hiệu sầu riêng Dona ở nhiều thị trường và đến nay đã được 6 thị trường chấp nhận là Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản và khu vực Trung Đông.