Gạo và thức ăn chăn nuôi - Báo cáo thường niên 2015

TỔNG QUAN VÀ TRIỂN VỌNG
  
        Trong năm dương lịch 2014, Việt Nam vận chuyển ngô địa phương để bán qua biên giới sang Trung Quốc do chủ yếu là do chênh lệch giá. Đổi lại, Việt Nam đã nhập khẩu thêm bắp Brazil để thay thế cho khoảng cách nhu cầu. Điều này làm cho Việt Nam trở thành một nước xuất khẩu ngô theo mùa, đã xảy ra trong thập kỷ qua.
 

      Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN & PTNT) đã ký Quyết định 69 / QĐ-CT-CLT công nhận ba giống ngô biến đổi gen của Syngenta Co., Sự kiện này chính thức cho phép trồng ngô GM để thương mại hóa ở Việt Nam. Dự báo tăng sản lượng ngô trong năm 2016, với chính sách thuận lợi từ Chính phủ Việt Nam và việc sử dụng giống ngô biến đổi gen. Sản lượng ngô CY 2016 Việt Nam được dự báo sẽ tăng nhờ chính sách mới của Chính phủ Việt Nam.

         Không giống như lúa mì, có mức tiêu thụ dao động tùy thuộc vào nhiều yếu tố, lúa mì xay có xu hướng ngày càng tăng về tốc độ đô thị hóa và người tiêu dùng trở nên quen thuộc hơn với việc sử dụng thực phẩm tiện lợi, trong những năm gần đây, và tăng sự tinh tế và tiếp xúc với phương Tây lối sống và các sản phẩm thực phẩm phương Tây. Do đó, các loại thực phẩm có nguồn gốc từ lúa mì đang ngày càng được tiêu thụ ở Việt Nam, thay cho chế độ ăn dựa trên lúa gạo mà vẫn chiếm ưu thế trong ẩm thực Việt Nam. Sự bùng nổ của các chuỗi thức ăn nhanh khổng lồ đến Việt Nam, McDonalds, Dunkin Donuts, Burger King và những người khác cũng là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy việc sử dụng thực phẩm dựa trên lúa mì. Tuy nhiên, việc sử dụng thực phẩm dựa trên lúa mì vẫn chỉ giới hạn ở các thành phố lớn. Do đó, mức tiêu thụ tăng của lúa mì xay vẫn còn nhỏ hoặc không thay đổi. Có chủ yếu là sự thay đổi của việc sử dụng lúa mì chất lượng cao hơn cho các sản phẩm lúa mì chất lượng cao được giới thiệu ở các cửa hàng thực phẩm phương Tây. Nhu cầu về lúa mì của Hoa Kỳ, được coi là lúa mì chất lượng cao, do đó, tăng đều đặn. Nhìn chung, tổng nhu cầu về lúa mì xay xát dao động từ 1,50 đến 1,55 triệu tấn / năm.
  
        Trong vài năm qua, nhiều tỉnh ở đồng bằng sông Cửu Long đã thành lập các trang trại lúa quy mô lớn, thu hút sự tham gia của các công ty bảo vệ thực vật và nông dân địa phương. Các công ty cung cấp cho nông dân hạt giống lúa và thuốc bảo vệ thực vật, và đến lượt họ, họ có thể mua gạo từ nông dân ngay sau khi thu hoạch. Mô hình này cho phép sử dụng máy móc và thuốc trừ sâu một cách hiệu quả để đạt được sản lượng cao hơn. Tuy nhiên, nhiều nông dân đã phàn nàn rằng các công ty bảo vệ thực vật mất gần như tất cả lợi nhuận từ các dự án này, do đó khiến nông dân tham gia vào mô hình với ít lợi ích. Đặc biệt, nông dân tham gia đang mua giống lúa và thuốc trừ sâu từ các công ty này với giá cao hơn giá thị trường trong khi các công ty mua gạo thu hoạch với mức giá tương đương với giá của Hiệp hội Lương thực Việt Nam. Mô hình trồng các trang trại lúa quy mô lớn đã giúp nông dân giảm chi phí sản xuất. Trong khi đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam coi mô hình này là kế hoạch hiện đại cho sản xuất lúa gạo và hiện đang nhắm mục tiêu mở rộng mô hình lên một triệu ha trên toàn quốc từ hàng trăm ha trong vụ mùa trước. Tuy nhiên, nông dân trồng lúa vẫn phải đối mặt với những khó khăn vì các nhà xuất khẩu gạo và các nhà buôn trung gian thường thu được nhiều lợi nhuận nhất trong ngành gạo.
  
        Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phát triển một chương trình chuyển đổi từ cây lúa sang các loại cây trồng khác, ưu tiên cho ngô và đậu tương. Đây là năm thứ hai của chương trình và có 100.000-110.000 ha đất trồng lúa được nhắm mục tiêu chuyển sang trồng ngô và đậu tương mỗi năm, tức là tổng cộng 200.000 ha trong hai năm. Trên thực tế, diện tích thu hoạch từ MY 2012/2013 đến MY 2014/2015 đã giảm từ 7,86 triệu ha xuống 7,70 triệu ha (khoảng 160.000 ha trong 2 năm đó). Chương trình không được coi là thành công như mọi người mong đợi. Tuy nhiên, diện tích lúa trồng / thu hoạch tiếp tục được cắt giảm trong MY 2015/2016.